Sesimiz Ol Platformu, bağımsız sanatçıların kültür-sanat ekosisteminde görünürlüğünü güçlendirmek ve alan bulmalarını kolaylaştırmak amacıyla Kültürakt tarafından tasarlanan bir dayanışma projesidir.
Türkiye kültür-sanat ekosisteminde, sanat üreticileri sosyo-ekonomik açıdan ne durumda? Üretim ve sergileme alanları genişliyor mu, daralıyor mu? Kaliteli eğitim alabiliyorlar mı, sektördeki kapasite geliştirme programları yeterli mi? Gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldıklarında sosyal güvenceleri hangi seviyede? Afet, salgın, ekonomik kriz gibi toplumsal olaylardan ne ölçüde etkileniyorlar ve ne yapıyorlar? Peki sektörel dayanışma yeterince güçlü mü? Pandemi ve deprem sonrası sektör nasıl etkilendi, yaralar nasıl sarılıyor?
Ve aslında sarılıyor mu?
Sanatçılar, sanat üreticileri ve kültür-sanat sektörü çalışanları; afetler, sosyo-ekonomik ve politik dalgalanmalar ve toplumsal olaylar sonrası asgari ihtiyaçlarının karşılanması noktasında dahi önemli sorunlar yaşıyorlar. Bu tip kırılma noktalarında, özellikle kültür-sanat sektörü kırılgan grup kategorisine geçip en büyük yarayı alan sektör haline geliyor. Bu duruma en yakın örnekler pandemide görülmüş,12 Mart 2020 yılında covid-19 salgını sebebiyle ilan edilen pandemi döneminde, Türkiye'de 103 müzisyenin yaşadıkları sosyo-ekonomik sıkıntıların yol açtığı psikolojik nedenlerden dolayı hayatlarına son verdiği kayıtlara geçmiştir.
Pandemide büyük yara alan kültür-sanat ekosisteminin toparlanma süreci devam ederken, 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen deprem ile; özellikle deprem bölgesinde yaşayan veya sonrasında göç etmek zorunda kalan bağımsız sanat üreticileri bu afet sebebiyle sosyo-ekonomik ve psikososyal açıdan büyük zarar gördüler. Bölgede faaliyet gösteren sanat üreticisi birey ve toplulukların; üretim, sergileme ve gelir alanları ya yok oldu, ya da daraldı. Görünürlük, kendilerini ifade etme, mesleki ve ekonomik ihtiyaçları bu süreçle birlikte hat safhaya ulaştı. Bu ihtiyaçları göz önüne alarak, öncelikle depremden etkilenen bağımsız sanat üreticilerinin Türkiye kültür-sanat ekosisteminde görünür olmalarını ve sektörde faaliyet gösteren kültür-sanat yöneticisi kişi ve kurumlarla bağlantı halinde olmalarını sağlamak ve bu yolla alan ve iş imkanı bulmalarını kolaylaştırmak amacıyla “Sesimiz Ol Platformu” dayanışma projesi tasarlandı.
Bu Projenin ilk fazı için hedef grup olan “depremden etkilenen sanatçıları”, “kültür-sanat yöneticileri” olarak tanımladığımız tüm Türkiye’deki belediyelerin kültür birimleri, uygun festival ve gösteri sanatları organizatörü kurumlar, galeri yöneticileri, küratörler, menajerler, sanatçı temsilcileri ve diğer yöneticiler ile bir araya getirmeyi ve ilgili alanlarda sanatlarını icra ederek gelir elde etme imkanı bulabilmelerini kolaylaştırmayı ve depremden etkilenen sanatçıların ve üretimlerinin ülkedeki kültür-sanat yöneticilerine görünür olmalarını ve uygunluk durumunda programlarına alınmalarını sağlamayı hedefledik.
Sanatçıların eşit şartlarda, her dönem ve koşulda mesleklerini icra etme hakkına sahip olduklarını düşünüyoruz. Bu bağlamda Sesimiz Ol Platformu’nun depremden etkilenen sanatçılara alan açılması, temel hakların sahiplenilmesi ve dayanışma noktasında katkı sunacağına inanıyoruz. Bu projenin; bağımsız performans sanatçılarının ve gruplarının sahne almasına, görsel sanatlarda üretim yapanların eserlerinin ülke çapında gerçekleşen sergilerde yer bulmasına, “kültür-sanat yöneticileri” olarak tanımladığımız kurum ve kişilerin katalog ve programlarına dahil edilmesine ve iyileşme sürecinin bütüncül bir dayanışma haline dönüşmesine katkı sunmasını amaçladık.
“Sesimiz Ol Platformu” projesinin deprem odaklı fazı tamamlandıktan sonra Türkiye’deki tüm bağımsız sanatçıların seslerini duyurabildiği, hakları konusunda bilgilendiği, ekosistemle iletişim kurabildiği ve sektöre entegrasyonları için çalışan bir platform olmayı hedefledik. Ayrıca, sanatçıların ve kültür-sanat sektörü çalışanlarının pek çok eşitsizlikle karşı karşıya kaldıklarını gözlemliyoruz. Çalışma saatleri, isim ve eser haklarının korunmaması, güvensiz çalışma koşulları gibi süreçlerin farkında olarak, temel haklar etrafında şekillenen ve bilgilendiren bir “Sesimiz Ol Platformu” olmayı planladık. Bu bağlamda, periyodik olarak; bağımsız sanat üreticileri ile ilgili haber üretmek, sektörde açılan alanlar hakkında bilgilendirmeler yapmak, hak ve hukuk haberlerini paylaşmak, dijital, bölgesel ve yerel bazda kapasite geliştirme faaliyetleri gerçekleştirmek, atölyeler ve bilgilendirme toplantıları kurgulamak da hedeflediğimiz faaliyetlerimiz arasında. Ayrıca sektör profesyonelleri ile bağımsız sanatçıların bir araya gelerek birbirini dinlediği çevrimiçi toplantılar da gerçekleştireceğimiz faaliyetlerimizden. Bu noktada hem sanatçıların hem de diğer kültür-sanat aktörlerinin yaşanan problemlerin kaynağına farklı perspektiften objektif şekilde bakabilip, birlikte çözüm yolları üretmeye bir adım daha yaklaşacaklarını öngörüyoruz. Bu sayede ulaşmayı hedeflediğimiz iki hedef grubun birbirini anlayabilecekleri ve empati geliştirebilecekleri de bir alan yaratmayı da hedefliyoruz.